Depresyon, çöküntü halidir.
İnsanlık tarihinde ortalama yüz yılda bir karşılaşılan bir afet sürecini yaşıyoruz.
Süreçte her ne kadar bilinçli ve tedbirli de olsak yine de işimiz, yaşantımız nedeniyle bulaş riski ile yüz yüzeyizdir.
Risk, belirsizliktir.
Belirsizlik, duygusal stres nedenidir.
Duygusal stres, ruhsal dayanıklılığımızı azaltır.
Ruhsal dayanıklılığın azalması depresyona (çöküntüye) dönüşebilir.
İçe kapanma, hayattan eskisi gibi zevk alamama, insanlardan kaçma, görevlerini yapmama, yatakta daha çok zaman geçirme isteği, sorunları daha çok düşünme, her şeyi zamana bırakıp karar alamama, geçmişe takılma, aşırı ya da çok az yemek yeme, sigara alkole ve uyuşturucuya yönelme gözlemlenir.
Çöküntü sonucunda kendini suçlama, utanca boğulma, değersizlik hissi, üzüntülü, mutsuz ve kendini değersiz yeteneksiz, sevilmeyen olarak görme duygusu yaşanır.
Düşünce Hatalarına Dikkat!
Her durumda düşüncelerimiz duygularımızı yaratmaktadır.
"İyi ve kötü diye bir şey yoktur düşünce onu öyle yapar" (Shakespeare)
1- Ya hep ya hiç düşüncesi: Hayatı ak kara olarak görmek.
2- Genellemecilik: Ben zaten her zaman şansızım; pandemi sürecinde hasta olmam garantidir.
3- Olumsuza takılma, olumluyu önemsizleştirme
4- Felaketleştirme ya da önemsizleştirme
5- Duygusal kararlar: Belirtilerden korona olduğumu hissettiğime göre gerçekten hastayım.
6- ...-meli,...-malı cümleleri: Sokağa asla çıkmamalıyım. Her hafta test olmalıyım.
7- Kişiselleştirme: Bu konuda benim hatam var. Onun hasta olmasından sorumluyum.
Depresyondan Çıkış İçin
Doğru düşünceler içinde olabilme, kendisini iyi hissettiren keyif alınan davranışlar, etkinlikler, yürüyüşler, durumu yönetmek ve iyiye gidişi sağlamaktır.
İyiye gidişi sağlayan uzun süreli etkinlik planlaması yapılmalıdır. Sinema, tiyatro, sanat galerilerine gitmek, sanatla uğraşmak, yaşadığımız mekanı düzenlemek, sabah kalkınca yatağını düzeltmek, etrafın dağınıklığını düzeltmek, çevremizin güzelleştirilmesi, makyajımıza, görüntümüze, giyimimize özen göstermek iyi oluşumuzu sağlayacaktır.
İnsanları hastalandıran şey yaşadıkları olaylar değil, olaylar sonucunda bu olaylara yükledikleri anlamlardır; yani olaylar hakkındaki düşünceleridir.
Ne düşündüğünüz, nasıl yorumladığınız ne hissedeceğinizi belirler
Her İnsan Depresyona Girebilir
Depresyon nedenleri arasında bedensel, ruhsal, sosyal sorunlar, genetik yatkınlık, kişilik yapısı ve olumsuz çevre koşulları sayılabilir.
Depresyon ruhsal bozukluklar içinde en sık görülen hastalıklardan biridir.
Depresyon grip gibi, nezle gibi kendiliğinden sonlanabilir ancak kendiliğinden sonlanması beklendiğinde kronikleşebilir. "Boşver takma kafana bu da geçer" "Her şey sende bitiyor, istersen yenebilirsin" yaklaşımları tedaviyi zorlaştırır.
Tek bir neden değil de birçok neden karşılıklı etkileşim sonunda depresyon olabilir.
Kaygı yönetimini matematiksel formül ile belirtirsek
Kaygı = Felaketleştirmeyi azaltmak / Ruhsal Dayanıklılığı Arttırmak
Felaketleştirmek: Olumsuz düşünmeler, düşünce hatalarımız
Ruhsal Dayanıklık: Geçmiş ile sadece ders çıkartacak kadar ilgilenmek. Sorunlar karşısında geleceğe ve çözüme odaklanmak. Unutmak, affetmek. Rahatlama tekniklerinden haberdar olmak.
Kitap okumak (bibliyoterapi) önemlidir ve ruhsal dayanıklılığımızı arttırır.
Bibiliyoterepi: Antik Yunan döneminde kütüphanelerin girişinde "İnsanın ruhunun iyileştiği yer" yazısını görüyoruz.
Unutmayalım ki beden-ruh-duygu-zihin bütünün ilintili parçalarıdır. Birisinde oluşan olumlu ya da olumsuz değişiklik bütünü etkiler.
Duruşumuz, bedensel sağlığımız, zihinsel verimimiz ve duygu kontrol yeteneğimiz ruhsal dayanıklılığımızı arttıracaktır.
Depresyon Ölçeği
0 P(Puan)-Hiç, 1P-Biraz, 2P -Orta derecede, 3P-Çok fazla, 4P-Aşırı derecede
Düşünceler ve Duygular Puanınız
1-Üzüntülü ya da neşesiz hissetmek----------------------------------------
2-Mutsuz ya da umutsuz hissetmek----------------------------------------
3-Ağlama nöbetleri ya da ağlamaklı olma----------------------------------
4-Cesaretsiz hissetmek-------------------------------------------------------
5-Çaresiz hissetmek----------------------------------------------------------
6-Düşük öz güven------------------------------------------------------------
7-Değersiz ve yetersiz hissetmek--------------------------------------------
8-Suçluluk ya da utanç-------------------------------------------------------
9-Kendinizi eleştirmek ya da utanç------------------------------------------
10-Karar vermede güçlük----------------------------------------------------
Aktiviteler ve Kişisel İlişkiler
11-Aile, arkadaşlar ve iş arkadaşlarına yönelik ilgi kaybı--------------------
12-Yalnızlık--------------------------------------------------------------------
13-Aile ya da arkadaşlarla daha az zaman geçirme--------------------------
14-Motivasyon eksikliği-------------------------------------------------------
15-İşte ve diğer aktivitelerde ilgi kaybı---------------------------------------
16-İş ve diğer aktivitelerden kaçınma----------------------------------------
17-Yaşamdan zevk alma ve tatmin olmanın kaybı---------------------------
Fiziksel Belirtiler
18-Yorgun hissetmek----------------------------------------------------------
19-Uykuya dalmada güçlük ya da çok fazla uyumak-------------------------
20-Azalmış ya da artmış iştah-------------------------------------------------
21-Cinsel istek kaybı----------------------------------------------------------
22- Sağlığınız hakkında endişelenme----------------------------------------
İntihar İsteği
23-İntihar düşünceniz var mı?-------------------------------------------------
24-Yaşamınızı sona erdirmek ister misiniz?-----------------------------------
25-Kendinize zarar vermek için bir planınız var mı?-------------------------
Toplam Puanınız-------------------------------------------------------------
Depresyon Test Değerlendirme:
Puanı 10 un üzerinde olanlar profesyonel destek alabilirler. İntihar eğilimli kişiler bir ruh sağlığı uzmanından acil yardım almalılar...
11-25 arası: "Karamsar ve negatif tiplerdir bunlar" Depresyonunuz hafif seyrediyor. Paniğe gerek olmayacak düzeyde. Terapi tekniklerinden haberdar olmak ve arkadaş sohbetleri, sosyalleşme faaliyeti arttırma bizi rahatlatacaktır.
26-50 arası: Yoğun bir acı olabilir. 2 haftadan fazla devam ediyorsa kesinlikle profesyonel desteğe ihtiyaç vardır.
50 nin üzerinde ise depresyon oldukça ciddi demektir. Aslında en hızlı iyileşenler en ağır olanlardır. Kendi başınıza başa çıkmanın mümkün değildir.
23. maddeden çok yüksek puan almış olsanız da 24, 25 sıfırsa İntihar tehlikesi çok azdır. 24, 25 puanları yüksekse ciddi alarm var demektir.
22. Maddede açıklanamayan ağrılar, acılar, ateş, kilo kaybı, diğer hastalık belirtileri yaşadınız mı?
Bu durum depresyon da neden olabilir. Kabızlık, ishal, ağrı, uykusuzluk, çok uyuma, yorgunluk titreme, cinsel isteksizlik, dalgınlık, uyuşukluk.
Depresyon düzeldikçe bu belirtiler ortadan kalkacaktır.
