Epigenetiğimiz ve Akseki Kültürümüz
Epigenetik, 2000’li yıllardan sonra gündeme gelen, genetik olmayan kalıtsallıktır Epigenetik mekanizmalar aracılığıyla ebeveynler yaşadıkları çevrenin etkilerini çocuklarına ve hatta birkaç kuşak sonraki torunlarına dahi aktarabildikleri tespit edilmiştir. Bu yeni kalıtım özelliği evrim teorisinin anlaşılmasına katkı sağlar.
Ör: Zürafaların sürekli daha da üst yapraklara uzanma çabasının organizma üzerindeki etkisinin sonraki nesillere aktarılmasıyla zürafaların binlerce yılda boylarının nasıl uzayabildiğini açıklar. Bu örnekte akla gelen “boynuz kulağı geçer.” Sözüdür.
Anne ve baba epigenetiği, roman çocuklarının müziğe ve dansa yatkınlık nedenidir. Dünyada kişi başına en çok kitap okuyan, sanat, bilim ve felsefe ile ilgili toplumların aynı zamanda patentli buluşlara en çok imza atanlar olması bir tesadüf değildir.
İnsanlar kendi atalarının biyolojik ve kültürel mirasıdırlar. Entelektüel olan, araştıran ve özgür akılla sorgulayan aydın bir babanın beyin gelişmişliğini çocuk epigenetik olarak devralır.
Özgür düşüncenin baskılandığı toplumların çocuklarının patentli buluş yapabilmeleri, özgür düşünceyi, okumayı, araştırmayı, sanatı, bilimi, sporu teşvik eden toplumların çocuklarına göre çok daha dezavantajlı duruma düşmelerine neden oluyor.
Bilimsel düşünmeyi derinleştirenler veya dinsel düşünmeyi derinleştirenler ya da sanatsal çalışmalara yoğunlaşanlar bu özelliklerini kalıtsal olarak yeni nesle devrederler.
Resim, müzik ve beden eğitimi bedensel, ruhsal ve zihinsel gelişim sağlayan ve epigenetiğimizi ve dolayısıyla kültürümüzü en çok etkileyen en önemli derslerdir.
“Sağlam kafa sağlam vücutta bulunur” “Bir millet ki, resim yapmaz, heykel yapmaz, tekniğin gerektirdiği şeyleri yapmaz, itiraf etmeli ki, o milletin ilerleme yolunda yeri yoktur” ve “hayatta en hakiki mürşit, bilimdir; fendir.” diyen Atatürk aynı zamanda en çok kitap okuyan ve sanata, bilime, spora en fazla değer veren matematik zekâsı yüksek bir devlet adamıdır.
Albert Einstein, Fatih Sultan Mehmet, Napolyon, Gazi Mustafa Kemal Atatürk ve benzeri en başarılı insanların hayatını incelersek görürüz ki onların sanata, bilime, felsefeye ve spora olan ilgisi çok fazladır. Bugün bizim toplumumuz her türlü zorlayıcı yaklaşımlara maruz da kalsa, yine de dünya çapında akademisyenler, sanatçılar, sporcular yetişmeye devam ediyorsa bunun en temel nedeni Atatürk etkisiyle toplumsal gelişmişliğin ve epigenetik özelliklerin nesilden, nesle aktarılmasıdır.
Epigenetik Etki ve Aksekili Epigenetiği
Epigenetik ve Kültür etkileşiminden bahsederken örnek teşkil etmesi açısından doğum yerim olan Antalya/Akseki ilçesinin hakim kültüründen bahsedeceğim. Okurlarımda kendi yörelerini benzer bakışla değerlendirebilirler. Akseki ilçesinin bin yıllı aşan bir geçmişi vardır ve Toros dağlarının zirvesinde yer alır ve Yörük Türkmen etnik kökene sahiptir.
Akseki ve Atatürk Anıtı
Atatürk’ün kökleri, Kocacık Yörüklerinin Makedonya Üsküp’e 144 km uzaklıkta yer alan Kocacık Köyüne göç ettirilmeden önceki köyü, Karaman Taşkale köyü Toros dağları zirvesinde ve Akseki ile aynı paralelde yer alır. Yörük Türkmen kültürü binlerce yıllık Türk kültürünü devam ettirir ve kadın ve erkek hayatın her alanında birliktedir.
Atatürk’ün Anadolu’daki kökeni Karaman Taşkale Köyüdür.
Makedonya Üsküp Kocacık Köyü ve Atatürk’ün babası Ali Rıza Efendinin doğduğu ev.
Osmanlı döneminde “Yüksek Ulemalar Diyarı” olarak anılan Akseki’den Osmanlı Döneminde olduğu gibi Cumhuriyet döneminde de tarihe damga vuran birçok insan çıkmıştır. Ord. Prof. İlahiyatçı ve Atatürk dönemi Diyanet İşleri Bakanı Ahmet Hamdi Akseki, Astronomi bilim adamı Prof. Dr. M. Fatih Gökmen, Atatürk’ün en güvendiği savaş yıllarında hazineyi emanet ettiği din âlimi ve siyasetçi El Ehzer mezunu Prof. Dr. Rasih Kaplan ve sonrası dönemde birçok teolog, ilahiyatçı bilim adamı, sanatçı bürokrat vardır. Osmanlı bürokrasisinde, eğitiminde, adaletinde görev almış Akseki ve yöresi insanları içinde Mısır El Ehzer Üniversitesi mezunları fazlasıyla yer alır.
Cumhuriyet dönemi fırsatlarının da etkisiyle Bursa Aroma Fabrikası sahibi, İstanbul ve Konya’da birçok işletme sahibi iş insanı ve sanayici rahmetli dayım Ömer Duruk ve Mustafa Duruk, rahmetli babam Mehmet Tevfik Güleç ve amcalarım Mustafa Güleç, Vehbi Güleç gibi birçok başarılı iş insanı, sanayici yanında akademisyen, sanatçı, bürokrat, yazar yetişmiştir.
Başarı Kriterim Nedir?
Başarı kriterim en başta dürüst, çalışkan, yardım sever ve üretken olmaktır. Meslek başarısı, aile başarısı ve sosyal yaşam başarısı yaşam başarısını tanımlar. Nasıl elde edildiği her zaman sorgulanabilen ve her an kaybedilebilen mal, mülk miktarının ve makamın ne olduğu başarı kriterlerimde hiçbir yeri yoktur; malıyla ve makamıyla övünmek, üstünlük taslamak kültürel sefaleti akla getirir.
Atatürk’ün özel kalem müdürlüğünü yapmış Fakılar Mah. (Ulemalar mah.) Aksekili Sabit Şevki Şeren, milli Futbolcumuz Turgay (Turkay) Şeren’in babasıdır. Siyasetçi Osman Yüksel Serden Geçti, Sanatçı Güriz Sururi, Sezer Cumhur Önal, Zeki Triko’nun sahibi modacı Zeki Başeskioğlu ve yüzlerce Aksekili başarılı akademisyen, sanatçı, siyasetçi, bürokrat, general Cumhuriyet dönemi eşitlikçi politikaları sayesinde yetişmişlerdir.
Almanya’da yılın ceo’su seçilen ve TOGG, genel müdürü Mehmet Gürcan Karakaş Aksekilidir. Turizm bakanımız Mehmet Nuri Ersoy Akseki komşu ilçe İbradı’lıdır. Akseki ile aynı kültüre sahip İbradı bürokratı, siyasetçisi ve bilim adamlarıyla tanınan bir ilçemizdir.
Cumhuriyet döneminde “Ticaretin Başkenti” ilan edilen Akseki’de ticaretin geliştirdiği “ticari zeka” demek olan matematiksel zeka, sosyal zeka, pratik zeka yanında çalışkanlığın ve müteşebbis yönün epigenetik etkisinden de bahsedebiliriz.
Vehbi Koç gibi bir ilkokul mezunu ama başarılı bir iş insanı ve sanayici olabilmiş çoğu insanımızın çocuklarında gözlemlenen epigenetik etkiyle ve oluşan kültürle hangi mesleği seçerlerse seçsinler ortalama üstü başarı sergilediklerini hep gözlemleriz. Baba, bir iş adamı ve sanayici olsa da evlatlarından birisi yurt dışı veya yurt içi eğitim almış iş adamı, sanayici olabilirken, diğerleri farklı mesleklerde birçok başarılara imza atabilmişlerdir.
Aksekili miras epigenetiğinde çalışmak vardır, liyakat vardır, yardım severlik vardır gelişmiş sınır ve sorumluluk bilinciyle birlikte akla ve vicdana dayalı iç denetim vardır.
İşin kolayına kaçmak, avantaya yönelmek yoktur; hak ederek başarılı olmayı yücelten yön vardır. Para, makam, mevki sanki bir amaçmış gibi görünse de aslında temel amaç, başarılı olmaktır; batılı bu durumu “başarı ihtiyacı” (Need for Achievement) olarak tanımlar.
Akseki ve Yöre İnsanı Yurtseverdir.
"Arkadaşlar gidip Toros Dağlarına bakınız; eğer orada bir tek Yörük çadırı görürseniz ve o çadırda bir duman tütüyorsa, şunu çok iyi biliniz ki, bu dünyada hiçbir güç ve kuvvet bizi asla yenemez" diyen Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ü Akseki ve yöre insanı çok sever. Çanakkale’de üstün başarı gösteren 57. Piyade alayı çoğunluk Yörük Türkmenlerden seçilmiştir.
Gerek Çanakkale gerekse Kurtuluş Savaşında 2900’un üstünde şehit, kayıp ve yaralı veren Akseki ve yöresi o dönem için nüfusuna oranla en yüksek bedel ödeyen yöremizdir.
