Tmao Nedir ?

Trimetilamin-N-oksit (TMAO), deniz ürünlerinde, süt ürünlerinde, yumurta sarısında, sakatatlarda bol miktarda bulunan fosfatidilkolin, kolin, betain ve l -karnitinden türetilen bir bağırsak mikrobiyota ürünüdür. Kırmızı et, süt ürünleri, yumurta, balık ve kümes hayvanlarında bol miktarda bulunan fosfotidilkolin, L-karnitin ve betain trimetilamin (TMA) kaynağı olan besinlerdir. Bu besinler tüketildiğinde bağırsak florasında TMA  oluşumu gerçekleşir ve sonucunda TMAO’lar oluşur. 

Çok sayıda çalışma, dolaşımdaki TMAO konsantrasyonlarının kardiyovasküler ve serebrovasküler hastalıklar , tip 2 diyabet (şeker) , hipertansiyon , böbrek fonksiyon bozukluğu kanser ve mortalite dahil olmak üzere çok çeşitli sağlık sonuçlarıyla bağlantılı olduğunu keşfedilmiştir. Çalışmalar bağırsak ve serumda bulunan yüksek TMAO konsantrasyonlarının yüksek mortalite ve kronik hastalıklar ile ilişkili olduğunu göstermektedir.  TMAO’nun serumdaki 1 birim artışı mortalite riskini %9 arttırmaktadır. Özellikle de tüm nedenlere bağlı ölümler arasında en çok kalp ve damar hastalıklarının riskini arttırdığı gösterilmektedir. TMAO konsantrasyonlarındaki artışın kanser türleri içinde en çok kolorektal kanser riskini arttırdığı saptanmıştır.

Tuzlu su balıkları TMAO’nun en zengin kaynağıdır. Deniz balıkları (örneğin; morina balığı, mezgit balığı, halibut, ringa balığı) tatlı su balıklarından (örneğin; alabalık) daha yüksek TMAO konsantrasyonlarına sahiptir. Örneğin <1 mg TMAO içeren 100 g sığır eti veya yumurtaya kıyasla, 100 g morina balığı 300 mg TMAO içermektedir. Bu nedenle balık türünün seçimi önemlidir. Ancak omega-3 yağ asitlerini de aynı anda içerdiği için balık tüketiminin kardiyovasküler hastalık riskini arttırmayacağı düşünülmektedir.

Yüksek TMAO konsantrasyonlarının bağırsak mikrobiyota dengesi ve çeşitli hastalıklarla ilişkili olduğu göz önüne alındığında, biyoaktif bileşikler veya besinler açısından zengin gıdalar ve diyet takviyeleri dahil olmak üzere farmakolojik olmayan stratejiler, TMAO konsantrasyonlarını azaltmak için bağırsak mikrobiyotasını modüle etme potansiyeline sahiptir. TMAO konsantrasyonlarını azaltmak için özellikle üzümde bulunan resveratrol, sarımsakta bulunan allisin ve az yağlı diyet modellerinin etkili olabileceği düşünülmektedir. Doymuş yağ kaynaklarının azaltılması için hayvansal yağlar yerine zeytinyağı tercih edilmesi önerilebilir. Ek olarak pişirme yöntemi oldukça önemlidir. Kızartma şeklinde pişirilen etler ve balıkların TMAO konsantrasyonlarını arttırabileceği saptandığı için yağsız pişirme yöntemleri tercih edilmelidir. Öğünlerin yanına posa kaynağı olan salata-sebze gibi içeriklerin eklenmesi de TMAO konsantrasyonlarını azaltabileceği saptanmıştır bu nedenle doymuş yağ içeren et, tavuk, balık gibi öğünlerin yanına salata eklenmelidir.